Όταν οι καλοί άνθρωποι σκέφτονται λάθος

2022-11-27

Βιβλιοπαρουσιάσεις

Οι ορφικοί ύμνοι σε ισοσύλλαβη μετάφραση

2022-11-27

Βιβλιοπαρουσιάσεις

Για τον Ευριπίδη υπάρχουν μόνο ερωτήματα..

2022-11-21

Μαρ 31, 2023

Η Ιστορία, όπως έγραψε ο Marc Bloch, είναι μέχρις ενός σημείου τέχνη και κάθε ιστορικός αναπτύσσει τη δική του επιδεξιότητα, που δεν μπορεί εύκολα να ανιχνευθεί σε οποιαδήποτε ευρύτερη διανοητική παράδοση. Στο έργο αυτό ο Finley αποδεικνύεται ιδιαίτερα επιδέξιος στην τέχνη αυτή, αναλύοντας θέματα όπως η Αθηναϊκή Αυτοκρατορία, η Σπαρτιατική κοινωνία, η ελευθερία του πολίτη ή αντίστοιχα οι δούλοι, το δουλεμπόριο και η δουλεία, οι τεχνικές καινοτομίες και η οικονομική πρόοδος στον αρχαίο κόσμο, ο κόσμος των Μυκηναϊκών ανακτόρων και η οικονομική ιστορία, η ιδιοκτησία στον Μυκηναϊκό και Ομηρικό κόσμο και, τέλος ο γάμος, η πώληση και το δώρο στον Ομηρικό κόσμο.

Μαρ 16, 2023

Η Αινειάδα δεν είναι ένα έργο για καιρούς ειρήνης. Οι στίχοι της δεν μοιάζουν «επίκαιροι» όταν όλα πηγαίνουν καλά. Το άσμα του Αινεία προορίζεται για τη στιγμή που βιώνουμε την επείγουσα ανάγκη να προσανατολιστούμε σε ένα μετά που μας σαστίζει επειδή ακριβώς είναι ολότελα διαφορετικό από το πριν, όπου ζούσαμε πάντα. Ο Αινείας αφήνει πίσω τα ερείπια της πατρίδας του και περιπλανιέται στον κόσμο κουβαλώντας στις πλάτες του γέρους και μικρά παιδιά. Γυρεύει να βρει έναν καινούριο τόπο, όπου θα δοκιμάσει να κάνει ένα νέο ξεκίνημα. Είναι ο νικημένος άνθρωπος, αυτός που δεν έχει πια τίποτα πέρα από τα πιο πολύτιμα όπλα, τη δύναμη ν' αντιστέκεται και τη δύναμη να ελπίζει. Είναι ο σύγχρονος άνθρωπος.

Μαρ 09, 2023

Τι είναι η γλυπτική; Μια κατασκευή με καλλιτεχνικές προϋποθέσεις που προκύπτει από τη λάξευση, το πλάσιμο, τη χύτευση ή άλλη παρεμφερή επεξεργασία. Επίσης η μνημείωση ενός αντικειμένου στο χώρο. Τουτέστιν η πρόταξη ενός πράγματος με εμφανή όγκο και προφανείς τρεις διαστάσεις στον τρισδιάστατο χώρο. Ήδη εξ ορισμού το γλυπτό απαιτεί ένα μέγεθος· οι μικρές διαστάσεις είτε ως ανάγκη -μικρογλυπτική- είτε ως άποψη -μινιμαλισμός- δεν ανατρέπουν αυτή τη βασική προϋπόθεση του όγκου. Από τούδε και στο εξής ονομάζουμε αυτή την κατασκευή, η οποία διεκδικεί αισθητικό πρόσημο δηλαδή ορίζεται με όρους ομορφιάς, «γλυπτό», ενώ το περιβάλλον που την υπο-δέχεται το αποκαλούμε «δημόσιο χώρο του γλυπτού». Ένα γλυπτό, προτού αποκτήσει την οριστική του αισθητική μορφή, ήταν μια μορφή ύλης που κοιμόταν μέσα στην ύλη. Ήταν πέτρα από πέτρα, ξύλο από ξύλο, πηλός από πηλό και μέταλλο από μέταλλο. Έπειτα, αυτό το «υλικό» μορφοποιήθηκε σ' ένα εργαστήριο, απέκτησε υπόσταση σ' έναν «κλειστό» χώρο, σε ιδιωτικές συνθήκες, κι όταν ολοκληρώθηκε ο διάλογος με το υποκείμενο (τον δημιουργό του δηλαδή), το «έργο γλυπτικής» πήρε τον δρόμο για τον δημόσιο χώρο. Βγήκε στους δρόμους ή στις πλατείες του αστικού τοπίου, του συντεταγμένου ανθρώπινου περιβάλλοντος και διεκδικεί έκτοτε τον τελικό του διάλογο με τον διαρκή του αποδέκτη: τον δήμο, το κοινό, τον θεατή μέσα στην πορεία του χρόνου. ("Η γλυπτική και η θητεία του Μεμά Καλογηράτου", από τον πρόλογο της έκδοσης)

Μαρ 01, 2023

Γλαφυρές ιστορίες γυναικών που συνδέονταν με τη σεξεργασία περιλαμβάνονται στην ενδιαφέρουσα μελέτη «Πόρνες και Πορνεία» των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης. Ο ΑΓΟΡΑΙΟΣ ΕΡΩΤΑΣ διαδραμάτιζε, ως γνωστόν, πρωταγωνιστικό ρόλο στην αρχαιότητα και προσφερόταν όχι μόνο από γυναίκες, δούλες και ελεύθερες, αλλά και από τα δύο φύλα, ακόμα και από εφήβους και παιδιά. Από τη μορφή της Ασπασίας έως τις σεξεργάτριες που αναπαρίστανται σε περιπτύξεις στα αγγεία ή περιγράφονται σε κείμενα της αρχαιοελληνικής γραμματείας, όπως το «Συμπόσιο» του Πλάτωνα, είναι γνωστό ότι ο ρόλος των εταιρών δεν ήταν πάντα κατώτερος αλλά ενίοτε προνομιακός σε σχέση με αυτόν των υπόλοιπων γυναικών, αφού μπορούσαν να συμμετέχουν σε συζητήσεις, να συνοδεύουν τους άνδρες σε κοινωνικά δρώμενα και να τυγχάνουν μόρφωσης και παιδείας.

Φεβ 28, 2023

Για να καταπολεμήσουν τους πειρασμούς της σάρκας, οι πρώτοι χριστιανοί ασκητές αποσύρονταν σε ερημικές τοποθεσίες και παρέμεναν έγκλειστοι σε μικρά κελιά για πολλά χρόνια. Ωστόσο, παρά τους μεγάλους κινδύνους, ορισμένοι από τους εμπειρότερους και πλέον ενάρετους έκαναν κάποτε ένα παράτολμο εγχείρημα. Διακόπτοντας την ακραία τους απομόνωση, επισκέπτονταν πόρνες στα καταλύματά τους ή σε πανδοχεία για να τις συνετίσουν. Θεωρούσαν προφανώς ότι, εάν το έργο τους ήταν επιτυχές, δεν θα εξασφάλιζαν απλώς τη σωτηρία αμαρτωλών γυναικών, αλλά θα περιόριζαν και τους πειρασμούς που απειλούσαν τους αδύναμους συμπολίτες τους. Οι σχετικές περιγραφές προσφέρουν, μεταξύ άλλων, άγνωστες πληροφορίες για την προσωπική ζωή, τα κίνητρα και τις ψυχικές διαθέσεις γυναικών που οδηγούνταν στην πορνεία.

Φεβ 17, 2023

Ο τόμος Αρχαία ελληνική και ρωμαϊκή κωμωδία – 43 μελέτες αποτελεί την πρώτη ολοκληρωμένη εισαγωγή και ταυτόχρονα ένα έργο αναφοράς για τη μελέτη της αρχαίας κωμωδίας. Διεθνής ομάδα ειδικών άπτεται θεμάτων που αφορούν την παράδοση του κειμένου και την πρόσληψή του στην αρχαιότητα, ενώ παράλληλα ερευνά τις κύριες τάσεις και αλλαγές στην επιστημονική μελέτη της κωμωδίας από τη δεκαετία του 1960 έως σήμερα. Η έκδοση συμπεριλαμβάνει νέα στοιχεία και πληροφορίες που έχουν προκύψει είτε από την επανεξέταση σωζόμενων λογοτεχνικών κειμένων και υλικών αντικειμένων, είτε από νέες ανακαλύψεις στους τομείς της αρχαιολογίας, της επιγραφικής, της ιστορίας της τέχνης και των λογοτεχνικών σπουδών. Τις τελευταίες δεκαετίες οι λογοτεχνικές προσεγγίσεις στο αρχαίο δράμα έχουν πολλαπλασιαστεί και περιλαμβάνουν νεο-ιστορικιστικές, διακειμενικές, πολιτικές, παραστασιακές, μεταθεατρικές, κοινωνιογλωσσολογικές, έμφυλες και ειδολογικές θεωρήσεις. Από τη γέννηση της κωμωδίας στην Ελλάδα έως το τέλος της στη Ρώμη, από την ελληνιστική διάδοση των παραστάσεων μετά τον θάνατο του Μενάνδρου έως τη συμποτική, καλλιτεχνική, φιλολογική και λογοτεχνική πρόσληψη της κωμωδίας στην ύστερη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία, κανένα θέμα δεν παραμελείται. Τα δοκίμια του εγχειριδίου προσφέρουν στους ελληνιστές μια εξαιρετική επισκόπηση της πρώιμης υποδοχής και δημιουργική επαναχρησιμοποίηση της ελληνικής νέας κωμωδίας, στους λατινιστές μια ευρεία προοπτική της εξέλιξης της ρωμαϊκής κωμωδίας και στους μελετητές και σπουδαστές των…

Ιαν 21, 2023

«Οι φοιτητές του τον κοιτούν έντρομοι στα μάτια. Ό,τι κι αν λένε του φαίνεται προβλέψιμο, κοινότοπο. Απορρίπτει όλες τις εργασίες τους με ειρωνικά σχόλια όπως: «Κανείς δεν βγήκε από το σπήλαιο του Πλάτωνα κρατώντας i Phone». Με κάθε αφορμή, επαναλαμβάνει τη γνωστή αποστροφή του Αϊνστάιν για τη βλακεία. Στην πόρτα του γραφείου του έχει κρεμάσει μια ταμπέλα που γράφει: «Το πανεπιστήμιο δεν προσφέρει παρά μόνο πτυχιούχο άγνοια». Είναι τελειομανής. Απεχθάνεται την επιτήδευση, τα λεκτικά πυροτεχνήματα. Αγαπημένος του φιλόσοφος είναι ο Νίτσε. Εξού και μισεί τα γήπεδα, τα αεροδρόμια, τα shopping malls. Πώς να λάμψει μια ιδιοφυία μέσα στο άξεστο πλήθος. Σε ένα συνέδριο, κάποιος αναιδής καθηγητής Κοινωνιολογίας είχε το θράσος να του ζητήσει να ορίσει την ιδιοφυία. Εκείνος απάντησε: «Θα γνωρίζετε ασφαλώς τον Νουρέγιεφ. Έχετε προσέξει ότι όταν επιχειρεί ένα άλμα στον αέρα κάνει πολλή ώρα να επιστρέψει στο έδαφος;».

Δεκ 23, 2022

Η επιστήμη της Ιστορίας διαμορφώνει τις εθνικές συνειδήσεις και, ως εκ τούτου, δεν αποτελεί έναν απλό εμπλουτισμό γνώσεων, αλλά κατάταξη και ερμηνεία των γεγονότων. Κλάδο της Ιστορίας αποτελεί η Στρατιωτική Ιστορία. Αν η πρώτη, όπως προαναφέρθηκε, διαμορφώνει την εθνική συνείδηση, η δεύτερη κάνει ακριβώς το ίδιο στη στρατιωτική συνείδηση των στελεχών του στρατού. Δεν είναι τυχαίο ότι από όλα τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα η Στρατιωτική Ιστορία-Ανάλυση των Στρατιωτικών Επιχειρήσεων διδάσκεται μόνο στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων και αποτελεί μάδημα ταυτότητα του προγράμματός της.

Δεκ 23, 2022

Μέσα από δέκα αυθεντικά αποσπάσματα που αποδίδονται στα νέα ελληνικά τα παιδιά έρχονται σε μια πρώτη επαφή με τη σκέψη του Ηράκλειτου.

Δεκ 16, 2022

Οι απόψεις των αρχαίων Ελλήνων σχετικά με τον θάνατο κέντριζαν πάντοτε το ενδιαφέρον των μελετητών. Μεγάλο μέρος των ευρημάτων που εκτίθενται στα μουσεία προέρχεται από τάφους, ενώ αρκετά από τα αριστουργήματα της αρχαίας ελληνικής τέχνης συνδέονται με την ταφή των νεκρών. Ο θάνατος ως πανανθρώπινη εμπειρία συνδέει την αρχαιότητα με το σήμερα. Το βιβλίο αυτό αποτελεί μία συνδυαστική μελέτη του θέματος, συνδέοντας τα αρχαιολογικά με τα φιλολογικά δεδομένα. Επικεντρώνεται στην Αθήνα κυρίως κατά τους κλασικούς χρόνους, λόγω του πλούτου των αρχαίων κειμένων και αρχαιολογικών ευρημάτων που υπάρχουν για την συγκεκριμένη πόλη-κράτος, γεγονός που επιτρέπει την διεξοδική μελέτη και πληρέστερη παρουσίαση του θέματος. Στόχος του είναι να προσφέρει στον αναγνώστη μία όσο το δυνατόν πιο σφαιρική εικόνα για τον θάνατο και την ταφή στην κλασική Αθήνα, αξιοποιώντας όλα τα σχετικά αρχαιολογικά δεδομένα και τα αρχαία κείμενα. Κεντρικοί άξονες της μελέτης είναι οι απόψεις των Αθηναίων για τον θάνατο και τους νεκρούς, η τελετή της ταφής και τα έθιμα της, το πένθος και ο θρήνος, η λατρεία των νεκρών, η ταφική τέχνη, και η στάση της δημοκρατικής Αθήνας απέναντι στον θάνατο. Το βιβλίο αυτό αποδίδεται στο αναγνωστικό κοινό με την ελπίδα να αποδειχθεί χρήσιμο σε άλλους μελετητές, αλλά και να βοηθήσει τους μη ειδικούς να κατανοήσουν τον τρόπο με τον οποίο οι Αθηναίοι του 5ου και 4ου π.Χ. αιώνα αντιμετώπιζαν το πανανθρώπινο ζήτημα του θανάτου, του πόνου της απώλειας, και του φόβου για το άγνωστο.

Δεκ 13, 2022

Η συλλογή κειμένων που συγκροτεί τον τόμο παρουσιάζει ιστορίες από την καθημερινή ζωή των δούλων στην αρχαιότητα. Με τη μεγάλη της ποικιλία δίνει στους αναγνώστες την ευκαιρία να ξεφύγουν από μια αφηρημένη και γενική αντίληψη της δουλείας και να έρθουν σε επαφή με τις εμπειρίες και τις τύχες συγκεκριμένων δούλων. Οι επιλεγμένες αφηγήσεις είναι αναμφίβολα γοητευτικές· αλλά εικονογραφούν ταυτοχρόνως με παραδείγματα την καταπίεση, την εκμετάλλευση αλλά και την αντίσταση στον θεσμό της δουλείας.

Δεκ 07, 2022

Η πρώτη βιογραφία που αφηγείται τη γοητευτική ιστορία της Εύας Πάλμερ-Σικελιανού (1874-1952), Αμερικανίδας ηθοποιού, σκηνοθέτριας, συνθέτριας και υφάντρας, γνωστής κυρίως για την προσπάθειά της να αναβιώσει το ελληνικό πνεύμα με τις Δελφικές Εορτές. Όπως αποκαλύπτει η Άρτεμις Λεοντή, το πιο σημαντικό έργο της Πάλμερ ήταν η αναβίωση, στην καθημερινότητά της, της αρχαίας ελληνικής ζωής. Για μισό αιώνα σχεδόν, ντ υμένη με υφασμένες από την ίδια αρχαιοπρεπείς χλαμύδες και σανδάλια, προσπάθησε να κάνει τη σύγχρονη ζωή πιο ελεύθερη και πιο όμορφη, μέσα από μια δημιουργική σύνδεση με την αρχαιότητα.

Δεκ 07, 2022

Στην Αθήνα των κλασικών χρόνων, τον πολίτη και την πόλιν τούς συνδέει ένας δεσμός ζωτικός: η συλλογικότητα προστατεύει το άτομο και διαμορφώνει τις ευρύτερες προϋποθέσεις ώστε αυτό να ευημερήσει, και το άτομο στηρίζει και προάγει την ευημερία της συλλογικότητας. Η φιλοπατρία, η έννοια του χρέους, η φιλοτιμία, μα και η υστεροφημία, είναι στοιχεία που συγκροτούν μεταξύ άλλων το πολιτειακό ιδεώδες του Αθηναίου και προβάλλονται συστηματικά στον δημόσιο λόγο των φιλοσόφων, των ρητόρων και των πολιτικών.

Δεκ 06, 2022

Οι γυναίκες των Θηβών εξαφανίζονται η μία μετά την άλλη, χτυπημένες από μια καινούργια ασθένεια που ονομάζεται «μαιναδισμός». Η φήμη θέλει έναν νέο θεό, το Διόνυσο, να βρίσκεται στη Θήβα, και κανείς δεν είναι ασφαλής. Πάνω απ’ όλους ανησυχεί ο βασιλιάς Πενθέας, ξάδελφος του Διόνυσου και υπέρμαχος του νόμου και της τάξης. Όταν η Ιόλη, μια νεαρή πρώην δούλη παντρεμένη με το στρατιώτη Μένιππο, αισθάνεται τα πρώτα συμπτώματα της ασθένειας, αρχίζει να φοβάται το θηρίο που ελλοχεύει μέσα της. Αργά ή γρήγορα θα κληθεί να αφήσει πίσω το σπίτι και την πόλη της, για χάρη μιας ξέφρενης πορείας στα δάση του Κιθαιρώνα. Η επιλογή της θα αλλάξει για πάντα τη ζωή της, μαζί με όλο τον κόσμο που την περιβάλλει.

Δεκ 01, 2022

Την πιο όμορφη αναδιήγηση της Ιλιάδας από την πλευρά του “άσημου” και “ασήμαντου” Πατρόκλου προσφέρει η ειδικευμένη στις κλασικές ελληνικές σπουδές συγγραφέας Madeline Miller στο βιβλίο της με τίτλο “Το τραγούδι του Αχιλλέα”. Το βιβλίο εκδόθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα το 2013 και γνώρισε-δικαίως- μεγάλη επιτυχία. Σήμερα επανεκδίδεται από τις εκδόσεις Διόπτρα σε μία επετειακή έκδοση η οποία περιλαμβάνει στο τέλος του βιβλίου και το διήγημα “Γαλάτεια” της συγγραφέως, αλλά και μία συνέντευξή της σχετικά με το έργο της. Ακόμη παρατίθεται ένας κατατοπιστικός οδηγός ανάγνωσης για το μυθιστόρημα, αλλά και το πρώτο κεφάλαιο από ένα άλλο μυθιστόρημα της συγγραφέως σχετικά με την Ελληνική Μυθολογία, την “Κίρκη”.

Δεκ 01, 2022

Το βιβλίο αυτό αφηγείται την ιστορία του πολιτισμού που συνέβαλε περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον στον τρόπο με τον οποίο ζούμε σήμερα στη Δύση. Μας ταξιδεύει σε όλη την υδρόγειο και σε τέσσερις χιλιετίες, από τους αρχαιολογικούς θησαυρούς του Αιγαίου της Εποχής του Χαλκού και από τους μύθους για θεούς και ήρωες έως τις σημερινές πολιτικές εξελίξεις στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτή η πορεία είναι μια ιστορία επινοήσεων, όπως του αλφαβήτου, της φιλοσοφίας και της επιστήμης, αλλά και επανεπινοήσεων, καθώς οι Έλληνες πάντα προσαρμόζονταν σε καταστροφικές αλλαγές και έβρισκαν νέους τρόπους να επιβιώνουν και να βάζουν τη σφραγίδα τους στον κόσμο γύρω τους, ακόμη και σήμερα μέσω της ελληνικής διασποράς στις πέντε ηπείρους. (Από την έκδοση)

Δεκ 01, 2022

Δεν συνηθίζουν οι αυτοκράτορες να είναι φιλόσοφοι, κυρίως είναι πολεμοχαρείς. Ο Μάρκος Αυρήλιος όμως ήταν και αυτοκράτορας και φιλόσοφος. Έζησε ανάμεσα στο 121-180 π.Χ. και είχε εξαιρετική παιδεία, την οποία έλαβε από Έλληνες και Ρωμαίους ρήτορες, μεταξύ των οποίων ήταν και ο Ηρώδης ο Αττικός. Ήταν οπαδός της Στωικής φιλοσοφίας, εκείνης που για 600 χρόνια, 300 π.Χ. – 300 μ.Χ., παρηγόρησε τους απλούς ανθρώπους. Ο Ζήνων, ο Κλεάνθης και ο Χρύσιππος ήταν με τη σειρά οι εκπρόσωποι του στωικισμού, του οποίου τα διδάγματα, έτσι όπως είχαν πια διαμορφωθεί στα χρόνια του Μάρκου Αυρήλιου, πέρασαν στο έργο του με τον τίτλο Εις εαυτόν.

Νοε 28, 2022

Η οξύτητα με την οποία εμφανίζεται για πρώτη φορά σήμερα στην ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού η κλιματική κρίση εκδηλώνεται πλέον ως διασάλευση της φυσικής ισορροπίας και ως ορατός κίνδυνος οικολογικής καταστροφής.Ο μύθος του βασιλιά Ερυσίχθονα είναι το πρώτο βιβλίο της σειράς Φωνή της Γης, το οποίο ανοίγει μία συζήτηση με τα παιδιά για τα θέματα της προστασίας του περιβάλλοντος.Πρόκειται για μύθο της ελληνικής μυθολογίας που αναφέρεται σε έναν αχόρταγο και πλεονέκτη βασιλιά, που θυμίζει τον σύγχρονο ανικανοποίητο άνθρωπο.

Νοε 28, 2022

Το βιβλίο του Βαγγέλη Παπούλια Η διαχείριση της πολιτισμικής κληρονομιάς στην Ελλάδα, σύγχρονες προσεγγίσεις παρουσιάζει εύστοχα στο ευρύ κοινό άγνωστες πτυχές της διαχείρισης της πολιτισμικής κληρονομιάς της χώρας, που αποτελεί τα τελευταία χρόνια ένα σύγχρονο γνωστικό αντικείμενο με διεπιστημονικό χαρακτήρα. Το βιβλίο έρχεται να καλύψει ένα κενό στη βιβλιογραφία και να συμβάλει στην αποκωδικοποίηση εννοιών, αλλά και του διαχειριστικού μοντέλου που προτείνεται από τον συγγραφέα για την καλύτερη προστασία και ανάδειξη του πολιτισμικού αποθέματος. Ποια είναι, όμως, η διάσταση του πολιτισμικού κεφαλαίου για κάθε χώρα και κάτω από ποιο πρίσμα καλούμαστε να το αναλύσουμε; Το βιβλίο αναπτύσσεται σε έξι κεφάλαια, βάσει των οποίων ξεδιπλώνεται το νέο περιβάλλον της διαχείρισης της πολιτισμικής κληρονομιάς με αναφορές από το διεθνές περιβάλλον, την ευρωπαϊκή πραγματικότητα μέχρι την ελληνική, ως σημείο αναφοράς και μελέτη περίπτωσης. Ο πολιτισμός για την Ελλάδα αποτελεί το μεγάλο συγκριτικό πλεονέκτημα, βάσει του οποίου οι νέοι μελετητές και διαχειριστές οφείλουν να εμβαθύνουν στις προοπτικές που ανοίγονται από την καλύτερη έρευνα, τεκμηρίωση και διαχείρισή του. Το βιβλίο αποκρυσταλλώνει οπτικές και διαμορφώνει το πλαίσιο με τις αναγκαίες παρεμβάσεις που απαιτούνται, ώστε να είναι εφικτή η ορθολογικά σωστή διαχείριση.

Νοε 27, 2022

Στο άκουσμα και μόνο του τίτλου τούτου του βιβλίου, κανείς εξεγείρεται: Πώς μπορούμε να γνωρίζουμε με βεβαιότητα τι είναι σωστό και τι είναι λάθος, ώστε να ισχυριστούμε με σοβαρότητα ότι έχουμε τον τρόπο να βγάλουμε τους ανθρώπους από την πλάνη τους; Αλλά κι ο υπότιτλος, επίσης γοητευτικός, είναι εξίσου προκλητικός: Πώς η φιλοσοφία, λέει, μπορεί να μας σώσει από τον εαυτό μας. Όταν οι συγγραφείς τούτου του βιβλίου, καθηγητές φιλοσοφίας και οι δύο, μιλάνε για ανθρώπους που σκέφτονται λάθος, εννοούν εκείνους που αποδεδειγμένα σκέφτονται λάθος...

Νοε 27, 2022

Ο Ορφέας είναι μια μορφή που αιωρείται ανάμεσα στη μουσική, το τραγούδι, την ποίηση και τον μύθο. Από τον 6ο αιώνα π.Χ. αρχίζει να αποκτά τεράστια φήμη στον κόσμο της ελληνικής αρχαιότητας. Εφευρέτης της λύρας και των τυμπάνων, ικανός να επιδράσει τραγουδώντας όχι μόνο τους ανθρώπους μα και τα ζώα, τα δέντρα και τους βράχους (ακόμα και να αλλάξει το ρεύμα των ποταμών), δάσκαλος της γραφής και της γεωργίας, οιωνοσκόπος και μάντης, με μαγικές ικανότητες, κληρονόμος του Διονύσου, αστρολόγος, αργοναύτης και μέγας τελετουργός, ο Ορφέας έχει δώσει το όνομά του στους Ορφικούς Ύμνους, που μολονότι οφείλουν την ύπαρξή τους σε μύστες και ιερείς διαφορετικών εποχών και περιόδων, τους Ορφείς, παραμένουν μέχρι και σήμερα συνδεδεμένοι με τη δική του μυθική φιγούρα. Το βιβλίο Εγώ, ο Ορφέας και οι Ορφικοί Ύμνοι, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Υδροπλάνο, είναι μια νέα μετάφραση των ογδόντα οκτώ Ορφικών Ύμνων από τον Ανδρέα Χ. Ζούλα. Ο Ορφέας εμφανίζεται εδώ να μιλάει σε πρώτο πρόσωπο, εισάγοντας στο έργο του τον αναγνώστη (πρώτο μέρος), τον οποίο και διευκολύνει να επικοινωνήσει με τους Ορφικούς Ύμνους (ακολουθεί η μετάφραση του δεύτερου μέρους) μέχρι να εννοήσει πως τελικός σκοπός του ανθρώπου είναι η αυτονομία του και διαμέσου αυτής η ένωση με το θείο και με το αγαθό της δημιουργίας (στο τρίτο μέρος ο Ορφέας επανέρχεται ως αφηγητής και εξομολόγος του εαυτού του).

Νοε 26, 2022

Στο βιβλίο αυτό, οργανωμένο εν είδει αλφαβητικά καταχωρισμένων λημμάτων, καταγράφονται κοινόχρηστες λέξεις της αγγλικής γλώσσας οι οποίες καταδεικνύουν την επιρροή που τα Αρχαία Ελληνικά άσκησαν σε αυτήν. Επίσης, παρουσιάζεται με ευσύνοπτο τρόπο η ετυμολογική προέλευση και η σημασιολογική εξέλιξη των λέξεων, όπως και η διαδρομή που αυτές ακολούθησαν, συχνά μέσω της Λατινικής ή άλλων ευρωπαϊκών γλωσσών, μέχρι την ένταξή τους στα Αγγλικά. Το βιβλίο αναδεικνύει τη σημασία της ελληνικής γλώσσας για τη δημιουργία νεολογισμών, που αργότερα πέρασαν ως αντιδάνεια στα Νέα Ελληνικά. Αυτές οι λέξεις συνιστούν ένα ενδεικτικό και διαφωτιστικό δείγμα για το βαθύ αποτύπωμα που τα Αρχαία Ελληνικά έχουν αφήσει στην αγγλική γλώσσα, τη σύγχρονη lingua franca, όχι μόνο στο πλαίσιο των Επιστημών, οι οποίες βρίθουν από νεολογισμούς που συνιστούν σύνθεση ελληνικών λέξεων, αλλά και στο καθημερινό λεξιλόγιο.

Νοε 26, 2022

«...Στόχος μου ήταν να μεταφέρω τα λόγια του Επίκουρου και των μαθητών του στον σημερινό άνθρωπο που συλλογάται ελεύθερα, στον επιστήμονα, στο μορφωμένο αλλά και τον απλό άνθρωπο που δεν αρκείται στην μιζέρια της καθημερινότητας και θέλει να ξεφύγει από το κοπάδι, για να καταφύγει σε μια πνευματική όαση ευδαιμονίας. Αυτός είναι και ο λόγος που αντιδιαστέλλω με την γραφή στο βιβλίο αυτό τη ζωή της αφροσύνης και της κενολογίας με την Ζωή της φρόνησης και της Επικούρειας φιλοσοφίας. Ο πυρήνας του βιβλίου, βέβαια, είναι οι γεμάτες σοφία γνώμες («Δόξαι») του Επίκουρου και των οπαδών του. Ελπίζω οι φράσεις αυτές να μιλήσουν στον νου και στην καρδιά κάθε αναγνώστη και αναγνώστριας, όπως μίλησαν και σε μένα, προτρέποντάς με να τις μεταγράψω στο μικρό αυτό βιβλίο...»Η Τέχνη της Ευδαιμονίας. Η Επικούρεια φιλοσοφία είναι η ενοποιητική βάση όλων των κύριων χαρακτηριστικών του σύγχρονου κοσμικού Ανθρωπισμού, τα οποία είναι η φυσιοκρατία, η φιλανθρωπία, η ηθική φιλοσοφία που βασίζεται στην αξία κάθε ατόμου λόγω της ανθρώπινης φύσης του, η ελευθερία επιλογής που περιλαμβάνει την ελευθερία θρησκευτικής έκφρασης, η δικαιοσύνη ως κοινωνικό συμβόλαιο, η ποιότητα ζωής και η ευτυχία όλων των ανθρώπων ως ο βασικός στόχος της ανθρωπότητας.

Νοε 26, 2022

Οι Σπαρτιάτες, παγκοσμίως γνωστοί για την απέλπιδα πράξη αντίστασής τους στις Θερμοπύλες, έμειναν στην ιστορία διαχρονικά ως η επιτομή της πολεμικής ανδρείας. Η ιστορία τους μέχρι σήμερα συναρπάζει και ταυτόχρονα προκαλεί.

Νοε 26, 2022

Στο παρόν εκπόνημα γίνεται μια προσπάθεια να τονιστεί το γεγονός ότι ο Πλάτων είναι πιο επίκαιρος από ποτέ. Μέσα από την διαλεκτική του τέχνη και την δραματική μορφή του Σωκράτη, μας προτρέπει να επανεξετάσουμε τις προκαταλήψεις μας και να πορευθούμε στο δρόμο προς την αυτογνωσία. Η κατάσταση της ἀπορίας, την οποία επιφέρει ο πλατωνικός Σωκράτης στους συνδιαλεγομένους του, ανοίγει ένα νοητικό χώρο, ο οποίος επιτρέπει τη θέαση των όντων και του εαυτού υπό ένα διαρκώς νέο φως. Ο κεντρικός ρόλος που παίζουν οι Ιδέες στο πλατωνικό έργο, και ιδιαίτερα η Ιδέα του ἀγαθοῦ, διαφαίνεται από το γεγονός ότι η πραγματικότητα πηγάζει από την συνειδητότητα. Επομένως, επανεξετάζοντας την ύπαρξη ταυτόχρονα την τροποποιούμε. Από το σημείο αυτό αναδύεται η σημασία της φρονήσεως, μέσω της οποίας ο άνθρωπος διακρίνει συνεχώς τον τρόπο με τον οποίο οφείλει να καλλιεργεί την αρετή του. Έτσι μετέχει και ο άνθρωπος στην Ιδέα του ἀγαθοῦ! Ο Σωκράτης, το νέο αυτό παράδειγμα προς μίμιση, τον οποίο βγάζει ο Πλάτων στην σκηνή της φιλοσοφίας, καθοδηγούμενος πάντοτε από την δική του αλήθεια, το δαιμόνιον του, βρίσκεται σε μια διαρκή κατάσταση παρουσίας. Η παρουσία αποδεσμεύει το παρόν, έτσι ώστε να μπορεί να ρίξει φως στην αλήθεια της δικής μας ύπαρξης.

Νοε 25, 2022

Έκλεβαν την εφορία οι αρχαίοι Έλληνες; Τι έκαναν για την εμφάνιση και τη διατροφή τους; Υπήρχαν άστεγοι στους δρόμους; Σε ποια ηλικία παντρεύονταν τα κορίτσια; Τι ονόμαζαν «εργαστήριον»; Ποια ταβέρνα της αρχαίας Αθήνας είχε το καλύτερο κρασί; Γιατί ο Περικλής είχε το παρατσούκλι Σχινοκέφαλος; Πώς ξέσπασε η πανδημία στην αρχαία Αθήνα; Η συγγραφέας αλιεύει περίεργες, χιουμοριστικές, ακόμα και συγκινητικές λεπτομέρειες, που φωλιάζουν κρυμμένες σε μερικά από τα σπουδαιότερα κείμενα της αρχαιοελληνικής γραμματείας, και αφηγείται την καθημερινότητα στην αρχαία Αθήνα έτσι όπως δεν την είχαμε φανταστεί ποτέ.

Νοε 21, 2022

Το νέο βιβλίο του Θεόδωρου Παπακώστα (aka Archaeostoryteller) είναι ένα ταξίδι που σαν roller coaster πετάγεται από τη μια άκρη της αρχαιότητας στην άλλη. Οι εβδομήντα εννιά ιστορίες που απλώνονται στα πέντε κεφάλαια του βιβλίου αποτελούν μία συναρπαστική εναλλαγή συναισθημάτων και εικόνων. Κάθε κεφάλαιο κι ένα στάδιο μέχρι την αποδοχή, γιατί αυτά που βιώνουμε για να αποδεχτούμε το ατομικό παρελθόν, ίσως είναι το κλειδί και για το συλλογικό μας παρελθόν. Μέσα από τις αφηγήσεις του Archaeostoryteller για διάσημους και παντελώς άγνωστους ανθρώπους συνειδητοποιούμε ότι, όσο άγνωστοι κι αν είμαστε μεταξύ μας, μας συνδέει η ανθρώπινη εμπειρία. Κι αυτό μπορεί να συμβεί και μέσα σε ένα ταξί. Πέντε άτομα, διαφορετικά μεταξύ τους, συζητούν και ταξιδεύουν μαζί σε μια διαδρομή από τη μια άκρη της πόλης στην άλλη και ταυτόχρονα σε όλα τα μήκη και πλάτη του αρχαίου κόσμου. Ιστορίες μυθολογίας, σκλαβιάς και δεισιδαιμονίας, γλυπτικής, ζωγραφικής, θεάτρου και διασκέδασης, ιστορίες για την ποίηση, τη φιλοσοφία και, το σημαντικότερο όλων, τον έρωτα.

Νοε 21, 2022

Ίσως κανένας αρχαίος συγγραφέας δεν συγκέντρωσε στο πρόσωπό του τόσες διαφορετικές και αντιφατικές μεταξύ τους κρίσεις όσο ο Ευριπίδης. Ήδη ο σύγχρονός του Αριστοφάνης τον ανέβασε στη σκηνή μεταμφιεσμένο σε ζητιάνο στους Αχαρνείς και τον έκανε στόχο εξοργισμένων γυναικών στις Θεσμοφοριάζουσες, για να τον ξανασυναντήσει στους Βατράχους, στον Κάτω Κόσμο πλέον, προκειμένου να τον κατακρίνει ως διαφθορέα του υψηλού είδους της τραγωδίας. Οι αρχαίοι βιογράφοι του τον παρουσίαζαν σαν μισάνθρωπο και μισογύνη‒μάλιστα σύμφωνα με μια ανεκδοτολογική αφήγηση ο θάνατός του προήλθε όταν γυναίκες τον διαμέλισαν μια νύχτα, όπως ακριβώς οι μαινάδες κατασπάραξαν τον Πενθέα στις Βάκχες. Όσο κακή φήμη κι αν είχε όσο ζούσε στο αθηναϊκό κοινό (ή τουλάχιστον σε ένα μέρος της πνευματικής ελίτ της Αθήνας), τόσο δημοφιλή έγιναν τα έργα του στους αιώνες που ακολούθησαν, καθώς επανεκτελούνταν στο θέατρο, διδάσκονταν στα σχολεία και αντιγράφονταν σε όλη τη διάρκεια της αρχαιότητας και έπειτα του Μεσαίωνα μέχρι την πρώτη ολοκληρωμένη έκδοση τους από τον Άλδο Μανούτιο στη Βενετία το 1503. Και μπορεί ο Αριστοτέλης στην Ποιητική να χαρακτήριζε τον Ευριπίδη με τον αινιγματικό υπερθετικό τραγικώτατον, όμως ο Νίτσε στη Γέννηση της τραγωδίας τον κατηγόρησε για την ιερόσυλη εξάλειψη του διονυσιακού στοιχείου που οδήγησε στη “δολοφονία” του τραγικού είδους.

Νοε 21, 2022

Επιδιώκοντας να φωτίσει όψεις της καθημερινής ζωής, των θεσμών ή των ιδεών της αρχαιότητας που εξακολουθούν να διατηρούν την επικαιρότητά τους, η σειρά «Διάλογοι με την αρχαιότητα», που κυκλοφορεί από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, αναδεικνύει τον πλούτο και την ποικιλία συμπεριφορών και νοοτροπιών του αρχαίου κόσμου, με ευσύνοπτα, καλοστημένα βιβλία που δεν τρομάζουν τον αναγνώστη, μια και περιέχουν καλομεταφρασμένα -άρα κατανοητά- κείμενα και κατατοπιστικότατες εισαγωγές. Από τα πιο ενδιαφέροντα βιβλία της σειράς είναι το «Πόρνες και πορνεία: Η μαρτυρία των πρώτων χριστιανών ασκητών», στο οποίο τη μετάφραση των προσεκτικά επιλεγμένων πηγών έχουν αναλάβει ο καθηγητής Λατινικής Φιλολογίας στη Φιλοσοφική του ΕΚΠΑ Βάιος Βαϊόπουλος και η Δρ Κλασικής Φιλολογίας Γιάννα Στεργίου.

Νοε 19, 2022

Η δίγλωσση αυτή έκδοση αποτελεί την ψηφιακή εκδοχή (e-book) της φωτογραφικής έκθεσης που πραγματοποιήθηκε με αφορμή την επέτειο των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση ως αποτέλεσμα συνεργασίας της Διεύθυνσης Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και του Αρχαιολογικού Μουσείου Ηρακλείου και φιλοξενήθηκε στο εν λόγω Μουσείο. Στόχος της ήταν να αναδείξει την έλξη που άσκησε η ελληνική αρχαιότητα, διαχρονικά, στον δυτικό πολιτισμό και τις ποικίλες μορφές του «φιλελληνισμού» ως πεδίο συνάντησης και διάδρασης Ελλήνων και Ξένων. «Το κίνημα του Φιλελληνισμού», όπως επεσήμανε και η Υπουργός Πολιτισμού & Αθλητισμού, κ. Λίνα Μενδώνη, στον πρόλογο του φυλλαδίου που εκδόθηκε με αφορμή την έκθεση, «επηρεασμένο από τα ιδεολογικά και καλλιτεχνικά ρεύματα του Κλασικισμού και του Ρομαντισμού, συνέβαλε καθοριστικά στη διεθνή αποδοχή και υποστήριξη του αγώνα για την απελευθέρωση και την ίδρυση ανεξάρτητου Ελληνικού Κράτους».

Νοε 19, 2022

Η συλλογή «Ο θρίαμβος του Αχιλλέα», γραμμένη το 1985, της βραβευμένης με Νόμπελ ποιήτριας Λουίζ Γκλικ είναι ίσως η πλέον ερωτική της πλούσιας συγκομιδής της. Τα ποιήματα της συλλογής είναι οι παθιασμένες κραυγές “αυτού που έχει εγκαταλειφθεί”. Είτε μιλάει σε ένα χαμένο εραστή είτε στον νεκρό πατέρα, είναι η ίδια η απώλεια που δίνει την αφορμή για το ποίημα. Έτσι, ο ηφαιστειακός κόσμος του συναισθήματος, διοχετευμένος σε αυστηρότερες μορφές που καθορίζονται από τη ρητορική και τη λογική, δημιουργεί μια ποιητική εμπειρία ρήξης, μια βίαιη αντιπαράθεση στην οποία ο εαυτός θριαμβεύει ενώ χάνει. Εποικισμένη με θεούς, ημίθεους και ομηρικούς ήρωες, βασισμένη σε πρότυπα από την κλασική αρχαιότητα και την παράδοση της Βίβλου, η συλλογή αυτή σηματοδοτεί την πρώτη μεγάλη προσπάθεια της ποιήτριας να δώσει στην εμπειρία τη μόνιμη μορφή του μύθου, χωρίς να επιχειρεί να καταστήσει μυθική την αυτοβιογραφική της εμπειρία.

Βιβλία

Βρείτε μας στα social media

Facebook Twitter LinkedIn Pinterest Instagram RSS YouTube